LANGEDIJK - Langedijk was vroeger een belangrijk tuinbouwgebied. Op duizenden kleine eilandjes werden verschillende groentes verbouwd. Veel eilandjes hadden een naam die was afgeleid van de vorm of ligging van het eiland. Eén van deze eilandjes lag net iets hoger dan de anderen en had de naam ‘De Koen’.

Ondanks dat het eilandenrijk inmiddels herverkaveld is en modern landbouwgebied is geworden, is de naam De Koen niet verloren gegaan. Op de plek waar het eiland lag, wordt tegenwoordig geen groente meer verbouwd, maar het land heeft wel een andere bijzondere functie gekregen. In 2003 stichtten Guja en Pieter de Boer er een wijngaard en gaven het de naam: ‘Wijndomein de Koen’. Ieder jaar werd de wijngaard iets meer uitgebreid. In 2006 was de oogst voldoende om op professionele wijze wijn te maken. Wat begon als een hobby is ondertussen uitgegroeid tot een wijngaard van twee hectare.

Het experimenteren met het maken van wijn begon al aan het eind van de vorige eeuw. “Ik had eerst een consumptiedruif in de kas,” zegt Pieter de Boer. “Deze moest je nog krenten. Hierbij knipte je een deel van de kleine druiven eruit zodat de rest kon uitgroeien tot een mooie tros. Dit was een behoorlijke rotklus en het kostte veel tijd. Vaak had ik dan maar de helft van de kas gedaan. De druiventrossen die niet waren gekrent, werden minder mooi. Van deze druiven ging ik wijn maken. Na een aantal jaar lukte dit wel, maar de wijn was niet zo lekker. Dit kwam omdat een consumptiedruif veel minder smaak en geur heeft dan een wijndruif.”

Nieuwe druivensoorten
Rond 2000 kwamen er druivensoorten op de markt die geschikt zijn voor de ‘cool climate’ regio, de gebieden die verder van de evenaar afliggen. Deze druivensoorten zijn geschikt omdat ze bijvoorbeeld geen last hebben van meeldauw, een witte schimmel die voor kan komen op veel verschillende plantensoorten. “Als je een bekend ras, bijvoorbeeld Chardonnay, hier neer zou zetten dan groeit het in eerste instantie goed en komen er druiven aan. Het nadeel is alleen dat je de laatste periode van de groei niet meer mag spuiten. Dan komt de meeldauw en binnen veertien dagen is het blad weg en worden de druiven niet meer rijp.” Dit is dan ook de reden dat er in de twintigste eeuw geen wijngaarden tevinden waren in Nederland. Met de komst van de nieuwe druivensoorten is dit wel mogelijk. Naast dat de druivensoorten minder gevoelig zijn voor schimmels en andere ziektes zijn ze ook eerder rijp. Zo is de kans op slechte weersomstandigheden tijdens de oogst kleiner. Wel is er volgens Pieter een groot verschil in de smaak van de resistente druifsoorten. “Hier in Nederland is een tekort aan zon en daardoor een tekort aan suikers. Daarentegen hebben wij wel weer mooiere zuren en wat karakteristiekere wijnen.”

Kwaliteit-boost
Door heel Nederland zijn er ondertussen 150 wijngaarden, waarvan vijf In Noord-Holland. Samen is dit goed voor 250 hectare aan wijngaarden. Wat volgens Pieter vooral opvallend is, is dat de kwaliteit vergeleken met het begin enorm gestegen is. “In 2003 begon ik zonder enige kennis. Ik kon niet even naar de buurman lopen om te vragen hoe ik bepaalde dingen moest aanpakken. Ik heb zelf een aantal cursussen gevolgd, maar het belangrijkste is dat wij nu een oenoloog hebben. Dit is iemand die is afgestudeerd in het hele traject van de wijngaard totdat de wijn in de fles zit. Daarnaast hebben wij een vinoloog. Dat is iemand die weet wat je met de kant-en-klare wijn allemaal kan. Zij komen hier geregeld langs en adviseren in de wijngaard en bij het wijn maken, bijvoorbeeld over wat voor gisten wij moeten gebruiken. Dat geeft de kwaliteit echt een boost.” Ook hebben de wijnboeren in Nederland onderling contact met elkaar. “Er is een vereniging voor de wijnproducenten. Daar hebben wij uitwisseling van kennis en spuitmiddelen die vaak niet makkelijk te verkrijgen zijn. De club regelt deze dan, zodat wij het toch kunnen gebruiken. Het maken van wijn is in Nederland nog klein, maar in Europa is het heel groot. Er zijn dus ook veel regels. Wij proberen in de vereniging nu steeds meer waar mogelijk aan deze Europese regels te voldoen.”

Een maand achter op schema Pieter geniet ervan om door het hele jaar heen de teelt te zien. Het weer van de afgelopen maanden zorgde ervoor dat men in Nederland nog vaak met kromme tenen van de kou zat. Door dit koude weer loopt de groei van de druiven een maand achter op schema. “Vorig jaar eind mei bloeiden de eerste al, dit wordt nu een maand later. Een oude boerenregel is dat het ongeveer honderd tot honderdtien dagen duurt van het begin tot aan de oogst. Als je een maand achterloopt dan kom je aan het einde tijd te kort. Dit jaar moeten we meer weghalen om de rest van de druiven nog genoeg suiker en kwaliteit te geven.”

Naast dat Pieter geniet van de teelt, vindt hij het leuk als restaurants zijn wijnen opnemen. In Noord-Holland schenken ze de wijn bijvoorbeeld bij TOV in Schagen, Rue de la Plume in Alkmaar en C’est la vie in Huisduinen. Maar ook op Vlieland is de wijn te vinden bij Restaurant Zuiver. Meestal benaderen deze restaurants Wijndomein de Koen zelf. “Laatst had ik contact met iemand van een hotel in Zierikzee. Zij wilden graag een menu maken met Nederlandse producten en daarbij ook Nederlandse wijnen schenken. Zo zijn ze bijvoorbeeld bij ons terechtgekomen.”

Hoewel de restaurants recentelijk weer geopend zijn, heeft dit een flinke tijd stilgelegen. Ook bij Wijndomein de Koen mochten ze geen gasten ontvangen. “Het was een raar jaar. Enerzijds hadden wij veel last van de corona, omdat we niemand mochten ontvangen. Anderzijds heb ik afgelopen winter meer drukte gehad met aanvragen voor kerstpakketten en verkoop ik meer aan boerderijwinkels. Die schieten de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond.”

De versoepelde coronamaatregelen geven Wijndomein de Koen weer de ruimte om activiteiten te verzorgen in en om de wijngaard. Zo kan je in de zomermaanden juli en augustus langskomen voor een rondleiding door de wijngaard en de wijnmakerij. Hier wordt alles over de teelt van de druiven verteld en kun je het proces van druif naar wijn bekijken. Daarnaast is het mogelijk om tussen de wijngaarden te high-winen. Geniet op een mooie zomerse dag van drie glazen wijn met bijpassende hapjes.

Kom proeven van de nieuwe wijnen
Nieuwsgierig naar de wijnen? Op zaterdag 26 en zondag 27 juni is het mogelijk om bij de Koen de nieuwe wijnen van het oogstjaar 2020 te proeven. Na ontvangst met een glaasje bubbels ga je de wijngaard in. Hier loop je langs drie verschillende druiven, waar je de wijnen kan proeven die van deze druiven zijn gemaakt. Aan het eind van de tour kom je uit in de wijnmakerij en de wijnwinkel. Kosten: €7,50 (bij aankoop van twee flessen krijg je dit terug). Voor meer informatie kun je contact opnemen met de Koen via: info@wijndomeindekoen.nl.

Bovenstaand artikel is afgelopen week gepubliceerd in onze krant Update welke elk kwartaal verschijnt in de HAL-regio (Heerhugowaard/Alkmaar/Langedijk)